Strona stworzona, dzięki uprzejmości Biblioteki Publicznej Gminy Prażmów, przez miłośników gminy Prażmów. Ustanów 2023

Gmina Prażmów

Początki Prażmowa sięgają początku XV wieku, który był w owym czasie gniazdem rodowym rodziny Prażmowskich herbu Belina. Z tych właśnie Prażmowskich pochodził Mikołaj Prażmowski będący do 1666 roku kanclerzem wielkim koronnym, a od 1666 roku prymasem Polski.

Zabudowania Prażmowa, w tym drewniany kościół, zostały doszczętnie spalone w czasie potopu szwedzkiego. Na cmentarzu parafialnym w Prażmowie pochowano szwedzkich żołnierzy.  Prażmowscy byli właścicielami Prażmowa do 1766 roku, potem zmieniał właścicieli. Jednym z nich, zaledwie 5 lat był Piotr Czołchański herbu Sas. To on w 1800 roku rozpoczął budowę nowego, murowanego kościoła, który stoi do dziś.

W 1805 roku właścicielem Prażmowa stał się Franciszek Ryx, bratanek kamerdynera króla Stanisława Augusta i starosty piaseczyńskiego – Franciszka Ryxa.

Ryx dokończył budowę kościoła, w 1820 roku wybudował też położony nad doliną Jeziorki, piękny murowany dwór, aktualnie opuszczony. Ryxowie wybudowali też dwór w sąsiedniej Woli Prażmowskiej, będący do 2008 roku siedzibą Urzędu Gminy. Dwór został zaadaptowany na bibliotekę, jednak niedawno po decyzji inspektora budowlanego został zamknięty.

Wyjątkowym zabytkiem jest także młyn w Zawodnem, który stoi nad Jeziorką.  Podczas remontu młyna w 1901 roku natrafiono na ślady dawnych elementów, tzw. ściany, które dostawia się co ok. 40–50 lat – znaleziono ich 21 w związku z czym pierwsza musiała pojawić się ok. 1020 roku. Młyn kilka lata temu przeszedł gruntowną renowację i został zaadaptowany na dom, z zachowaniem zewnętrznych cech zabytkowego obiektu.

Gmina Prażmów charakteryzuje się wyjątkową, jeszcze dziką i nienaruszoną przyrodą. Znajdują się tutaj dwa rezerwaty przyrody – Rezerwat Łoś, który chroni 11 ha wieloliściastego i wielowarstwowego lasu. W sąsiedztwie Łosia utworzony został z kolei rezerwat Skarpy Jeziorki o powierzchni ponad 7 hektarów. Częścią rezerwatu są resztki parku o charakterze krajobrazowym, w którym stał niegdyś dwór. W Łosiu znajdował się również młyn wodny o trzech kołach, tartak, a także karczma.

Gmina Prażmów do niedawna była gminą rolniczą. Jej charakter w ciągu ostatnich lat zaczął się zmieniać. Wiele wsi przypomina dzisiaj osiedla domów jednorodzinnych, otoczonych pięknymi łąkami i lasami. Jako jedyna gmina powiatu uchroniła się przed zabudową wielorodzinną. Wciąż jednak pozostało tutaj wiele miejsc, które przypominają sielską polską wieś.

W gminie znajduje się wiele stajni i ośrodków jeździeckich, a także sporo ogródków działkowych m.in. Pracownicze Ogródki Działkowe „Prażynka”.

W miejscowości Bronisławów znajduje się ważny węzeł kolejowy – Czachówek, gdzie krzyżują się linie Warszawa – Radom oraz Skierniewice – Łuków.